روزنامه ایران: این قرارگاه کارگروه ویژه‌ای برای شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و بازگرداندن آنها به چرخه آموزش دارد. حمیدرضا خان‌محمدی مشاور وزیر آموزش و پرورش در قرارگاه عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر در گفت‌وگو با «ایران» درباره عمده علل بازماندگی از تحصیل بیان کرد: موضوع بازماندگی از تحصیل از گذشته مطرح بوده و دلایل متعددی را می‌توان برای بروز و ظهور آن بر شمرد. بخصوص در مقطع متوسطه اول و دوم که یکی از آنها این است که دسترسی دانش‌آموزان در برخی مناطق به مدرسه و بسترهای آموزشی بسیار دشوار است. طی سال‌های اخیر در تمامی مناطق کشور سعی شده همه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی پوشش داده شوند و این پوشش در کل کشور بیش از 98 درصد است.

خان‌محمدی اضافه کرد: در مقطع متوسطه به رغم وجود مدارس شبانه روزی در برخی از مناطق کشور به دلیل دور بودن محل زندگی دانش‌آموزان به مدرسه و صعب‌العبور بودن مسیرهای دسترسی، والدین از ادامه تحصیل فرزندان خود صرف نظر می‌کنند، البته بعضاً این موضوع به دلیل تقیدی است که خانواده‌ها به مسائل مذهبی دارند که قابل درک است و لزوم انجام کار فرهنگی و توجیه رو در روی اولیا کاملاً احساس می‎شود.

وی خاطرنشان کرد: در بخش متوسطه دوم که نرخ بازماندگی از تحصیل بالاست، علل دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال نبود بعضی رشته‌ها در مناطق و همچنین مشکلات اقتصادی که در زندگی خانواده‌ها وجود دارد سبب می‌‌شود عده‌ای از دانش‌آموزان مجبور به اشتغال در زمینه‌های مختلف شوند تا بتوانند کمکی به وضعیت معیشت خانواده‌شان کنند یا درخصوص دختران، بطور طبیعی لازم است دانش‌آموزان در مدارس نزدیک خانه تحصیل کنند که این امکان در بسیاری از نقاط وجود ندارد .

خشکسالی از عوامل مهاجرت و بازماندگی از تحصیل
مشاور وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این سؤال که نوع نگاه ادامه تحصیل در دانش‌آموزان دختر سال‌هاست در کشور ما وجود داشته اما تا امروز چه اقدام فرهنگی نسبت به اصلاح این نگاه و فرهنگ شده است، گفت: بازماندگی از تحصیل بویژه برای دختران یک مسأله بین دستگاهی و چند بعدی است و فرهنگ خانواده، قومیت، اقتصاد، مهاجرت و حتی خشکسالی در بازماندگی از تحصیل مؤثر است. مثلاً زمانی که خشکسالی در منطقه‌ای رخ می‌دهد یک خانواده از آن روستا یا شهرستان مهاجرت می‌کند و این می‌تواند حتی نوع و کیفیت زندگی افراد را تغییر دهد.
وی توضیح داد: البته شناسایی دانش‌آموزانی که مهاجرت کرده‌اند و اکنون در جای دیگری زندگی می‌کنند برای آموزش و پرورش کار دشواری است. اتفاقاً در دو سالی و اندی که با کرونا درگیر بودیم، نرخ بازماندگی از تحصیل نسبت به سال‌های قبل افزایش چندانی نداشته است که می‌‌توان آموزش مجازی را به عنوان یک عنصر بازدارنده در این موضوع مؤثر دانست.

خان‌محمدی بیان کرد: ما تا پیش از کرونا نسبت به آموزش مجازی واهمه داشتیم، که روی آوردن به آموزش مجازی و برگزاری کلاس‌های آنلاین در بستر الکترونیک موجب کاهش این واهمه در نیروهای آموزش و پرورش، والدین و حتی زیرساخت‌های مخابراتی و نیز ارتقای سطح دانش آنها در بستر مجازی و اینترنت شد. البته ضعف برخی زیرساخت‌ها در نقاط دور افتاده سبب شد که رشد این توانایی در نقاط مذکور کمتر باشد.

افت تحصیلی در دوران کرونا
مشاور وزیر آموزش و پرورش در واکنش به این پرسش که گفته می‌شود سه میلیون دانش‌آموز به دلیل‌عدم دسترسی به شبکه شاد از تحصیل بازماندند؛ گفت: این گونه نیست بلکه معلمان و معلمان‌جهادی دانشگاه فرهنگیان تلاش زیادی در راستای جبران نبود زیر ساخت‌های فنی در مناطق محروم انجام دادند و برخی با اعلام این اعداد و ارقام در این مورد کم لطفی می‌کنند. بخشی از آمار مذکور مربوط به دانش‌آموزانی می‌شود که در مدارس آنها از سامانه‌های دیگری استفاده می‌شد و فقط از سامانه شاد استفاده نمی‌کردند، البته یک زمانی هم بحث‌ عدم زیرساخت‌های مخابراتی موجب جاماندن دانش‌آموزان از شاد شد.خان‌محمدی ادامه داد: در دوران کرونا دانش‌آموزان به نوعی شناسایی شده بودند و حتی معلمان با پشتیبانی‌های میدانی خود نسبت به آنها اقدام کردند و به این ترتیب ما زیاد دچار بازماندگی تحصیلی ناشی از کرونا نشدیم. بلکه آنچه که در دوران کرونا اتفاق افتاده بیشتر افت تحصیلی بوده است که این افت بیشتر به دلیل عدم استفاده از آموزش ترکیبی چهره به چهره و مجازی (با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی) بوده است.

بازماندگی از تحصیل یک موضوع بین دستگاهی و فراسازمانی است
وی خاطرنشان کرد: در حوزه بازماندگی از تحصیل برای قرارگاه عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر وظایفی تعریف شده از جمله اینکه کارگروهی با عنوان بازماندگان از تحصیل ایجاد شده است. در این زمینه دو چالش سخت پیش روست؛ ابتدا اینکه بازماندگی از تحصیل یک موضوع بین دستگاهی و فراسازمانی است؛ یکی از ابعاد فراسازمانی بودن این است که مثلاً به این دلیل که خانواده‌ها به دلایل مختلف از جمله معیشت دچار بحران یا حتی طلاق می‌‌شوند و این موضوع تأثیر مستقیم بر دانش‌آموز خواهد گذاشت. از دیگر ابعاد این موضوع می‌توان به حاشیه‌نشینی، مهاجرت، تورم، قوانین حاکم برمناطق مرزی و... اشاره کرد. این موارد خارج از دایره وظایف آموزش و پرورش است و علیرغم موارد یاد شده آموزش و پرورش خدمات خود را در مناطق مختلف ادامه داده و شرایط دانش‌آموزان است که به آنها اجازه ادامه تحصیل نداده است.

مشاور وزیر آموزش و پرورش در قرارگاه عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر در پاسخ به این سؤال که از وقتی این قرارگاه شروع به کار کرده چه عللی از بازماندگی از تحصیل را احصا کرده است؟ گفت: فرهنگ خانواده‌ها، موضوعات اقتصادی و معیشتی، عدم تطبیق اطلاعات دانش‌آموزان، حاشیه نشینی، مهاجرت، عدم وجود مدارک هویتی، جذابیت شغل‌های کاذب در مناطق مرزی و عدم وجود فضاهای مناسب آموزشی در برخی نقاط، بخشی از جمله مشکلاتی بوده که احصا شده است. در زمینه شناسایی و تطبیق اطلاعات مشکلات زیادی وجود دارد مثلاً شناسایی دانش‌آموزان در یک روستا یا شهرستان راحت‌تر است تا حاشیه شهرها که گستردگی بیشتری دارند. این مشکل در تهران، مشهد، تبریز و... بسیار زیاد است. اینکه با یک کد ملی یا اسم بخواهیم به دنبال دانش‌آموز مهاجری بگردیم و او را به مدرسه بازگردانیم چالش ساده‌ای نیست.

خان‌محمدی در ادامه به سایر عوامل بازماندگی از تحصیل اشاره کرد و بیان داشت: در عوامل اقتصادی بحث بدسرپرستی و بی‌سرپرستی مطرح است. عوامل فرهنگی که موجب بازماندگی از تحصیل می‌شود شامل مخالفت برخی خانواده‌ها با تحصیل فرزندان، ازدواج نابهنگام، پراکندگی جمعیت، عدم امکانات و عدم دسترسی به فناوری و امکانات را نیز نباید از نظر دور داشت. همچنین جذاب بودن اشتغال در مناطق مرزی برای دانش‌آموز، کاهش انگیزه و علاقه از دیگر دلایل جاماندن از تحصیل است.

انتهای پیام/