ذخایر تسلیحات هستهای جهان در سال 2021 برای نخستین بار به بالاترین سطح خود پس از جنگ سرد رسیده و در این میان واشنگتن بیشترین سهم را در این آمار هولانگیز به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در سال 2021 شیوع کرونا باعث بروز چالش بزرگ جهانی با غول رکود اقتصادی شد.
روزنامه ایران: براساس گزارش سالانه کمپین بینالمللی نابودی سلاحهای هستهای(ICAN)، تنها 9 کشور جهان در سال 2021، هزینهای معادل 82,4 میلیارد دلار برای ساخت، تجهیز و مدرنسازی سلاحهای هستهای هزینه کردهاند که این رقم رشدی 8 درصدی را نسبت به آمار سال گذشته نشان میدهد، اما نکته قابل توجه این است که بیش از نیمی از این هزینه معادل 44,2 میلیارد دلار متعلق به امریکا است و چین، روسیه، انگلیس و فرانسه در رتبههای بعدی قرار دارند. در گزارش این کمپین آمده است: «کشورهای دارای سلاح هستهای در سال 2021، اعداد و ارقام شرمآوری برای سلاحهای غیرقانونی کشتار جمعی هزینه کردهاند. آن هم در حالی که اکثریت کشورهای جهان از قانون جهانی منع سلاح هستهای حمایت میکنند و این هزینههای گزاف نه تنها مانع از بروز جنگ در اروپا نشده که بسیاری از منابع ارزشمند برای مقابله با چالشهای امنیتی فعلی را بر باد داده است، اما این دور باطل هزینهها باید هر چه زودتر پایان یابد.»
سایت «الجزیره» در حالی این گزارش تکاندهنده را منعکس کرده است که به تازگی مؤسسه تحقیقاتی صلح بینالمللی استکهلم (سیپری) نیز نسبت به فهرست 9 کشور دارای سلاح هستهای جهان و رکورد این هزینهها هشدار داده و آمار اعلام شده نگرانیها را برانگیخته است. بنا بر آمار کتاب سال «سیپری»، رقم قابل توجه 82,4 میلیارد دلاری امریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، چین، هند، پاکستان، اسرائیل و کرهشمالی در حالی از شاخص صعودی استفاده از سلاحهای هستهای در دهههای آینده حکایت دارد که آمار فعلی کاهش میلیمتری شمار کلاهکهای هستهای در جهان به دلیل فرسودگی قطعات قدیمی است.
نشانههای نگرانکننده
مدرنسازی و تولید سلاحهای هستهای در 9 کشور پیشتاز فهرست دارندگان تسلیحات اتمی همچنان به رغم هشدارها ادامه دارد. در ژانویه سالجاری میلادی بیش از 12 هزار و 705 کلاهک هستهای به ثبت رسیده است که حدود 9 هزار و 440 تای آنها در زرادخانهها انبار شدهاند و 3 هزار و 732 کلاهک نیز روی موشکها و جنگندهها سوار شده و آماده شلیک هستند. حدود 2 هزار کلاهک نیز که متعلق به امریکا یا روسیه در وضعیت هشدار اجرایی قرار دارند. این در شرایطی است که فهرست کلاهکهای دو کشور در سال 2021 آماری نزولی را نشان میدهد که به باور کارشناسان به دلیل خروج برخی از آنها که عمر چند ده ساله داشتهاند، از چرخه نظامی این کشورها است. آنچه آمار امریکا و روسیه را قابل تأمل میکند این است که هر دو کشور گرچه عضو پیمان کاهش سلاحهای هستهای هستند اما این پیمان نمیتواند محدودیتی برای آنها در استفاده از کلاهکهای هستهای غیراستراتژیک ایجاد کند.
«هانسام کریستنسن»، تحلیلگر سیاسی بخش اطلاعاتی سلاحهای هستهای «سیپری» معتقد است: «شواهد واضحی وجود دارد که دوران افول بهرهگیری از تسلیحات هستهای جهان پس از جنگ سرد به پایان رسیده است. بنابراین در شرایطی که همه کشورهای دارای سلاح هستهای افزایش تولیدات اتمی خود را در دستور کار قرار دادهاند، نقش این نوع تسلیحات در استراتژیهای نظامی نیز محسوس و قابل لمس شده است.»
در حال حاضر امریکا و روسیه به تنهایی حدود 90 درصد تسلیحات هستهای جهان را در اختیار دارند و هفت کشور دیگر یا بیشترین تولیدکنندگان این نوع سلاح بوده، یا در حال توسعه سیستمهای تسلیحات اتمی خود هستند یا در این مسیر قرار گرفتهاند. چین گرچه آماری بهمراتب پایینتر از امریکا و روسیه دارد اما توسعه هستهای آن در شرایط بالایی قرار گرفته و تصاویر ماهوارهای، بیش از 300 پروژه ساختمانی انبارهای موشکی را در این کشور به ثبت رساندهاند. به باور کارشناسان نگاهی بر دیپلماسی هستهای جهان در سال 2021 شامل توافق منع استفاده از تسلیحات هستهای با امضای 50 کشور جهان، تمدید 5ساله توافق نیواستارت که امریکا با دارا بودن خطرناکترین زرادخانه اتمی در یک سوی آن قرار دارد و... این حقیقت را نشان میدهد که نظام اجرایی کشورهای داعیهدار این توافقات هیچ تعهدی به این روند دیپلماتیک ندارد.
انتهای پیام/