روزنامه ایران/ کارشناسان محیط زیست معتقدند این واکنش‌های حیوان ناشی از رفتارهای غلطی است که خود مردم با این حیوانات داشته‌اند. به عقیده آنها، برخوردهای احساسی و دلسوزی بی‌جا و غذا دادن به این حیوانات باعث شده آنها شرایط زندگی در طبیعت را از یاد ببرند و به زندگی در کنار انسان‌ها عادت کنند.

شکل‌گیری گرگاس معضلی جدی برای محیط زیست البرز

«فردین حکیمی»، مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز در گفت و گو با «ایران» با انتقاد از دخالت انسان‌ها در چرخه طبیعت اظهار داشت: از نگاه متخصصان حیات وحش غذا دادن به حیوانات به هر صورت چه دستی و چه از طریق پسماند، اشتباه است. درست است که هدف مردم نیکوکاری و توجه به حیوانات است اما همین کار روند طبیعی زندگی آنها را برهم زده و سبب عادات غلطی میان آنان می‌شود. به زبان ساده، حیوان دیگر چشمش به دست ماست و خودش به دنبال غذا نمی‌رود.

مردم باید بدانند با غذارسانی و سیرکردن شکم سگ‌ها و گربه‌ها تنها کاری که می‌کنند این است که سبب زیاد شدن بی‌ضابطه جمعیت این حیوانات شده و چرخه طبیعی اکوسیستم را برهم می‌زنند.

وی از افزایش شکل‌گیری گونه دورگه «گرگاس» به دنبال افزایش سگ‌های بلاصاحب در حیات وحش استان خبر داد و گفت: افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب در حاشیه شهرها کم‌کم باعث جایگزین شدن آنان در زیستگاه‌های حیات وحش می‌شود؛ همین موضوع می‌تواند باعث شکل گیری گرگاس (حیوانی دورگه حاصل جفت‌گیری سگ و گرگ) شود.

این مقام مسئول ادامه داد: این گونه جدید که شجاعت سگ و درندگی گرگ را دارد، از سگ درنده‌تر و نسبت به گرگ امکان نزدیک شدن آن به انسان نیز بیشتر است به همین خاطر می‌توان گفت ادامه این روند برای حیات وحش استان و مردم تبعات ناخوشایندی را به دنبال خواهد داشت.

افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب در مناطق حاشیه‌ای البرز

حکیمی با تأکید بر افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب در مناطق حاشیه‌ای البرز افزود: سه عامل امنیت زیستگاه، غذا و دشمن همواره جمعیت گونه‌های مختلف را تحت تأثیر قرار داده است و چون سگ‌ها در این خصوص با مشکلی مواجه نیستند روز به روز بر جمعیت آنها افزوده می‌شود. در واقع با افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب و حضور در حاشیه شهرها و زیستگاه‌های محیط زیست، کم کم این گونه در حیات وحش جایگزین می‌شود و در چنین وضعیتی امکان شکار گونه‌های ارزشمند حیات وحش توسط این سگ‌ها چندین برابر می‌شود.

موافق غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب نیستیم

مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز با اشاره به راهکار‌های کاهش جمعیت سگ‌های بلاصاحب گفت: ما تلاش داریم به جای آنکه حیوان را به رفتار‌های غلط عادت دهیم با زنده‌گیری و جداسازی سگ‌های بیمار و سالم و سپس عقیم‌سازی و واکسیناسیون سگ‌های سالم این وضعیت را کنترل کنیم. این مقام مسئول با بیان اینکه در کنار اقداماتی که برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد انجام می‌دهیم نباید برخی رفتارهای غلط انسان‌ها را هم نادیده بگیریم. ما به عنوان متولی محیط زیست موافق غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب نیستیم.

مدیرکل محیط زیست البرز خاطرنشان کرد: این مسأله در مورد گربه‌‌ها نیز صادق است. مردم با غذا دادن به این حیوانات آنها را بد عادت کرده‌اند؛ جالب است که بدانید گربه‌‌ها دیگر انگیزه‌ای برای شکار موش‌ها ندارند زیرا مردم به آنها غذا می‌دهند به همین علت تعداد موش‌‌ها نیز در شهر زیاد شده است.

توصیه‌های غلط انجمن‌های حامی حیوانات

محمد قنبرنیا جامعه‌شناس هم به ایسنا گفت: یکی از مهمترین دلایل افزایش بی‌سابقه تعداد سگ‌ها طی سالیان اخیر گفتمان‌سازی گروه‌های حامی حیوانات در رابطه با نوع برخورد مردم با این حیوانات و تشویق به تأمین منابع غذایی و حفظ و نگهداری افراط گونه آنان است، این موضوع به حدی کش پیدا کرد که کمترین برخورد با این حیوانات حتی در دفاع از سلامت خود با واکنش منفی افکار عمومی مواجه می‌شود، اما جدا از آنکه تردیدی در رابطه با حق انسان به عنوان اشرف مخلوقات و به واسطه عقلانیتش با حیوانات وجود ندارد خود این موضوع (توجه بیش از اندازه به حیوانات بویژه سگ‌ها) نه تنها سودی برای محیط زیست و طبیعت در پی نداشته است بلکه به دلیل غلبه سگ‌ها در طبیعت، گونه‌های جانوری دیگر در خطر از بین رفتن قرار گرفته‌اند، به‌طوری که امروز در منطقه الوند ۲۹ گونه جانوری به همین دلیل منقرض شده است.

این در حالی است که متخصصان محیط زیست به دلایل علمی معتقدند تنها در فصل زمستان و زمانی که به دلیل بارش برف و یخ‌زدگی زنجیره غذایی حیوانات مورد تهدید قرار می‌گیرد باید به آنان کمک کرد اما متأسفانه زیاده‌روی در تأمین غذای حیوانات و برخوردهای احساسی در کشور ما به حدی است که در برخی موارد جانور غیراهلی حتی شرایط زندگی در طبیعت وحشی را از یاد می برد.

تجربه کشورهای دیگر

در دنیا تجربه‌های مشابه‌ای در مواجهه با این موضوع وجود دارد که در برخی موارد می‌تواند به کمک ما بیاید. در اروپا قوانین سفت و سختی برای صاحبان حیوانات خانگی در نظر گرفته شده است که بخشی از آن مربوط به نظافت و سلامت محیط است جدا از آن قانونگذار جرایم متعددی برای آزار و اذیت صوتی (در آپارتمان‌ها) و حتی ایجاد احساس ترس در دیگران برای صاحبان حیوانات خانگی در نظر گرفته است.

در کانادا غذا دادن به حیوانات خیابانی مشمول مجازات می‌شود و در برخی ایالت‌های امریکا؛ دولت محلی دست کشاورزان را برای کشتن حیوانات مهاجم از جمله سگ‌ها باز گذاشته است.
در کشور ما آخرین بخشنامه‌ای که در این خصوص ابلاغ شده است به زمستان سال ۸۷ برمی‌گردد، در آن سال سازمان شهرداری‌ها و دهیاری ها بخشنامه‌ای تحت عنوان دستورالعمل جمع‌آوری سگ‌های ولگرد را تدوین و به تمامی استانداری‌ها ابلاغ می‌کند، موضوعی که به نظر می رسد مورد غفلت دستگاه‌های اجرایی قرار گرفته است.