انسان گرایی از سویی تجربه عشق را فراگیر می کند و می داند.

جامعه سنتی سخن از عشق و تجربه اش را ویژه نخبگان می دانست ،برجسته ترین نمونه عشق اش هم به اصطلاح آسمانی بود با برآمدن انسان گرایی هر انسانی رها از جنسیت و پایگاه اجتماعی و نژاد خود، توان و حق عاشقی و معشوقی پیدا کرد. کام بردن از بازگفتن تجربه زیبا و وصف عشق، هم حقی همگانی شد.

برخی منتقدان حتی روزگار نوزایش و گسترش انسان گرایی در اروپا را دوران پیروزی عشق نامیده اند.

نگاه سعدی به عشق هم ،چون دیگر زمینه های اندیشه اش در باره هستی و اجتماع انسان گرایانه است.

باب عشق و جوانی گلستانش را با عشق سلطان محمود به ایاز می آغازد . و همان جا فردیت تجربه عشق را بر می گوید.

سعدی مفهوم عشق را از دو سو دموکراتیک کرد. عاشقی را حق هر انسان شمرد و پذیرش و همدلی عاشق و معشوق را شرط لازم عشق و کام عشقی دانست.

گفتیم عشق را به صبوری دوا کنیم
هر روز عشق بیشتر و صبر کمتر است

---

---