چرا تهرانیها دوچرخه سوار نمیشوند؟ با وجود ترافیکهای بهم گره خورده و ساعتها معطلی در قطار ماشینهایی که سانت به سانت جابجا میشوند چرا از دوچرخه برای رفت و آمدمان استفاده نمیکنیم؟
ایران انلاین: خیلیها دیگر اعصاب رانندگی در این شلوغی را ندارند مخصوصا اگر بارانی یا برفی هم باریده باشد. مترو و اتوبوسها هم کیپ تا کیپ پر از مسافرند و چه گزینهای بهتر از اینکه با وسیله نقیله ارزانقیمتی مثل دوچرخه که نیازی به جای پارک و سوخت ندارد در شهر شلوغ و پر ترددی همچون تهران رفت و آمد کرد.
برخی در این میان بهانه میآورند که خیابانهای سطح شهر مسیری برای دوچرخهسواری ندارند ولی در طول چند سال گذشته شهرداری در هر منطقه مسیرهایی را برای دوچرخهسواران در نظر گرفته است. حتی سهشنبههای بدون خودروها هم برای حمایت از دوچرخهسواری در پایتخت از سوی شهردار تهران به اجرا درآمد ولی نتیجه مطلوبی در پی نداشت.
ما در این گزارش با چند تن از شهروندان تهرانی که تجربه دوچرخهسواری دارند گفت و گو کردهایم و دلیل استفاده نکردن مردم از این وسیله نقلیه را جویا شدهایم.
تهرانی ها تنبل هستند
سیامک عزیزی 32 ساله مدتهاست دوچرخه سوار میشود. با وجود اینکه ماشین دارد و مسافت خانه تا محل کارش دور است ولی با دوچرخه تردد میکند. او درباره اینکه چطور به این نتیجه رسیده که از دوچرخه استفاده کند، میگوید: «ساعتها توی ترافیک ماندن برایم غیرقابل تحمل شده بود. وقتی خانه میرسیدم از شدت خستگی و سر درد حوصله هیچ کاری نداشتم. به توصیه یکی از بستگانم که در هلند زندگی میکند دوچرخه خریدم و چند روز برای امتحان به سرکار رفتم. روزهای اول کمی سخت بود چراکه باید 12 کیلومتر رکاب میزدم و این کار مشکل بود. کمکم عادت کردم و گذشته از اینکه توی ترافیک نمیماندم احساس میکردم حالم بهتر میشود. الان نزدیک به 3 سال است که دوچرخه سوار میشوم و فقط برای مهمانی یا مسافرت از ماشین استفاده میکنم.»
او درباره اینکه چرا تهرانیها بسوی استفاده از دوچرخه نمیروند، میگوید: «بیشتر ما تنبل هستیم و به دنبال راحتطلبی. خیلیها تصور میکنند دوچرخه برای تفریح است. خود من هم چنین تصوری داشتم ولی نگاهم تغییر کرده و به دوستان و آشنایانم که از ترافیک و جای پارک گلایه میکنند توصیه میکنم دوچرخه سوار شوند.
با وجود این حجم از موتور و ماشین، دوچرخهسواری خطرناک است
حمید مشایخی 42 ساله هر از گاهی برای رفتن به محل کارش از دوچرخه استفاده میکند. او تجربه 3 تصادف را داشته. یکبار در ماشینی باز شده و او به جوی آب افتاده. یکبار موتور به او زده و یکبار هم ماشین زیرش گرفته.
«3 بار تصادف کردم ولی باز هم با دوچرخه رفت و آمد میکنم. نه بنزین میخواهد نه جای پارک و نه طرح ترافیک. دوچرخهسواری فقط یک کم چالاکی میخواهد.»
به اعتقاد او گذشته از تنبلی بسیاری از شهروندان تهرانی، نبود زیرساختهای لازم مانند کمبود مسیرهای دوچرخهسواری، آموزش و فرهنگسازی از این وسیله نقلیه ارزان و سالم جزو مهمترین عوامل عدم تمایل از استفاده از آن است.
او در ادامه میگوید: «شما اگر بخواهید هر روز از مرکز شهر به مناطق دیگر بروید باید از خیابانهای شلوغ و پر تردد عبور کنید و اگر یک لحظه غفلت کنید موتور یا ماشینی شما را زیر میگیرد و من این تجربه را داشتهام. دوچرخه بخاطر اینکه سر و صدا یا بوقی ندارد معمولا ماشین و موتور متوجه آن نمیشوند. اگر تعداد دوچرخهسوارها در تهران بیشتر بشود حتما حاشیه امنی برای آنها ساخته خواهد شد.»
شرایط برای دوچرخه سواری مهیا نیست
عباس معظمی 38 ساله، کارمند یکی از ادارت دولتی است. او 3 سالی میشود با دوچرخه تردد میکند. معظمی از نبود برخی شرایط در محیطهای کار گلایمند است. میگوید: «نمیشود در تلویزیون و روزنامه و سایتها درباره دوچرخهسواری حرف بزنیم و برایش کمپین درست کنیم ولی شرایطش مهیا نباشد. برای جا انداختن فرهنگ دوچرخهسواری و استفاده از آن باید گفت معابر و خیابانهای شهر باید دوچرخه را به عنوان یک وسیله نقلیه بپذیرند. از طرفی در ادارت باید جایی باشد که وقتی کسی با دوچرخه آمد بتواند لباسش را تعویض کند یا حتی دوش بگیرد. بنظرم هیچ ادارهای چنین امکاناتی ندارد و اگر هم داشته باشد توجهی به این موضوع نکرده است.
از طرفی شهرداری برای تشویق مردم برای استفاده از دوچرخه باید وامهای بدون سود برای خرید از آن اختصاص بدهد که عملا چنین خدمات و ظرفیتهای موجود نیست پس بحث کردن در این رابطه هم بیفایده است.
سوخت ارزان مردم و بیرغبتی برای استفاده از دوچرخه
محمدحسین بوچانی، رییس مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران ارزان بودن سوخت را یکی از دلایل اصلی بیرغبتی مردم برای بهره بردن از این وسیله نقلیه میداند و میگوید: «جغرافیای تهران برای دوچرخهسواری مناسب است و بنظر در اختیار قرار گرفتن سوخت ارزان باعث شده کسی سمت دوچرخه نرود چرا که در اروپا به خاطر گرانی بنزین، مردم ترجیح میدهند از وسایل حمل و نقل عمومی یا دوچرخه استفاده کنند حتی در روزهای بارانی. دوچرخه در کشورهای دیگر پرطرفدار است و ما هم باید کاری کنیم که مردم تشویق بشوند بسوی دوچرخه بروند.