با گذشت چند روز از  اجرای طرح جامع محدویت‌ها برای کنترل ویروس کرونا در تهران، همچنان برخی از قانون تمکین نمی‌کنند، قانونی که برای حفظ سلامتی مردم و کنترل و کاهش سرایت بیماری در سطح جامعه وضع شده است.

قرار بود بجز مشاغل سطح یک همچون نانوایی و میوه‌فروشی‌ها و داروخانه‌ها و ... که تا ساعت 9 شب فعالیت داشته‌ باشند بقیه صنوف تعطیل کنند و از ساعت 9 شب تا 4 صبح منع آمد و شد برقرار شود. فعالیت کارکنان ادارات نیز بر اساس تصمیم ستاد ملی کرونا در شهرستان‌های با سطح هشدار ۳ و قرمز نیز فقط یک سوم کارکنان در محل کار حضور پیدا کنند ولی آیا این دستورالعمل دوهفته‌ای به درستی اجرا می‌شود؟

در حالی که تا امروز یعنی 5 آذرماه بیش از 46 هزار هموطن بخاطر ابتلا به ویروس کووید 19 جان خود را از دست داده‌اند بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد تخلف و عمل نکردن به توصیه‌های متخصصان در حوزه بهداشت و درمان از سوی عده‌ای از مردم باعث آسیب وارد شدن به دیگران شده است. رعایت نکردن فاصله‌گذاری اجتماعی، نزدن ماسک، سفر، دورهمی‌های خانوادگی و ...  از عواملی است که بر تشدید شیوع بیماری تاثیرگذار بوده است.

ما برای بررسی این موضوع پس از ساعت 7 تا 12 شب به چند نقطه از تهران سرک کشیده‌ایم تا روایت کنیم شهروندان تهرانی به چه میزان به طرح جامع محدودیت‌ها پایند هستند.

محله نیلوفر

ساعت 7 شب تردد به نسبت شب‌های گذشته کمتر شده ولی همچنان شلوغ است. به غیر از صنوفی که می‌توانند تا ساعت 9 شب فعالیت کنند برخی از صنوف دیگر هم بی‌اعتنا به دستورالعمل‌ها باز هستند. در خیابان صابونچی، دو مغازه مشاور املاک، فروشگاه لوازم ساختمانی، عطاری، کلید سازی، عینک‌فروشی و فروشگاه لوازم خانگی در حال فعالیت هستند. نمایشگاه اتومبیلی هم کرکره‌هایش را پایین داده ولی در واقع فعالیت آنها مشهود است. خیابان بهشتی تردد به نسبت کمتر است و جز دو مغازه لوازم التحریری و پوشاک بقیه صنوف سطح 2، 3 و 4 تعطیل هستند.

از مرد سن و سال‌داری که مغازه عینک فروشی در خیابان صابونچی دارد دلیل باز بودن مغازه‌اش را می‌پرسم و او عنوان می‌کند توی خانه حوصله‌اش سر می‌رود و به همین خاطر آمده به مغازه تا عینک های تعمیری را رو به راه کند و قبل از ساعت 8 برگردد خانه.

خیابان میرزای شیرازی

تردد در این خیابان که به اسباب‌بازی فروشی‌هایش مشهور است ساعت 7 و 30 دقیقه شب به کمترین حد خود رسیده. جز چند مغازه شیرنی‌فروشی و ساندویچی و نانوایی، مغازه دیگری باز نیست. بلوار کریم‌خان هم سوت و کور است، در تاریکی نصف و نیمه فرو رفته است و اگر همین چند ماشین و موتور هم نباشند آدم فکر می‌کند نیمه‌های شب گذرش به اینجا افتاده است.

خیابان حافظ

پشت چراغ قرمز تقاطع حافظ- کریم خان ماشین‌ها منتظرند تا چراغ سبز شود. عجله دارند. این را از قیافه‌‌های راننده‌های عجول می‌شود، فهمید. چراغ سبز می‌شود و ماشین‌ها گویی با هم مسابقه گذاشته‌‌اند. حتما می‌خواهند قبل از ساعت 9 شب برسند خانه تا 200 هزار تومان جریمه نشوند.

همه مغازه‌ها تا زیر پل حافظ یا همان خیابان جمهوری در خاموشی فرو رفته. از بالای پل بخشی از خیابان جمهوری معلوم است. چراغ‌ها خاموش، کرکره‌های پایین و خبری از آن آدم‌های گوشی به‌دست که مقابل علاالدین می‌ایستند، نیست. فقط یک فروشگاه بزرگ موبایل‌فروشی که بالای کرکره‌اش لوگوی سامسونگ دارد، باز است و چند نفری در حال برانداز کردن گوشی‌ها!

میدان حسن‌آباد

هر چقدر که از مرکز به مناطق پایین شهر می‌روم تردد بیشتر است و مغازه‌های بیشتری باز هستند مثل حسن‌آباد که چند مغازه ابزار و یراق هنوز در حال کاسبی هستند. از مغازه‌داری که در حال مرتب کردن میز کارش است، می‌پرسم چرا تعطیل نکرده است. اولش فکر می‌کند مامور اماکن هستم. وقتی کارت خبرنگاری نشانش می‌دهم نفس راحتی می‌کشد و می‌گوید: «ببندم که برم خانه چه کار؟ اگه مجبور نبودم که نمیومدم.»

- بقیه همکاران شما بسته‌اند.

-من با اونها کاری ندارم شاید وضع‌شون خوبه.

-خب با این کار بقیه را به خطر می‌اندازید؟

-من ماسک می‌زنم.

دیالوگ‌ها راه به جایی نمی‌برند و این مرد همچنان به عقاید خود اصرار دارد.

نرسیده به تقاطع ولیعصر(عج) چند مغازه تجهیزات ایمنی و لباس کار باز هستند. آنها هم اهمیتی به دستورالعمل‌ها نداده‌اند.

---

محله منیریه

منیریه نسبت به شب‌های قبل خلوت‌تر شده ولی هنوز هم تردد خودرو و موتورها و حتی آدم‌ها قابل تامل است. تعداد کبابی‌ها و ساندویچی‌ها و میوه‌فروشی‌های در این تعطیلی صنوف دیگر بیشتر به چشم می‌آیند. گذشته از این صنوف، چند مغازه مشاور املاک و لوازم خانگی هم به فعالیت بی‌دغدغه خود مشغولند. البته چند مغازه هم کرکره را تا نیمه پایین کشیده‌اند که اگر مامور یا بازرسی آمد، بگویند در حال تعطیل کردن هستیم.

---

میدان قزوین

بازار بلبرینگ‌فروش‌ها و پیج و مهره‌فروش‌ها هم تعطیل است. پیاده‌رو خیابان قزوین در تاریکی فرو رفته. هوا سردتر شده و توده بزرگی از مه خیابان را فرا گرفته است. این صحنه بی‌شباهت به فیلم‌های ترسناک نیست.

سراسر خیابان هیچ مغازه‌ای جز دو مغازه ساندویچی باز نیست. تردد ماشین‌ها هم بسوی سرپل امامزاده‌معصوم و خروجی خیابان هلال احمر کاهش پیدا نکرده است.

خیابان ابوذر

20 متری ابوذر یا همان فلاح وضعیت تردد و فعالیت صنوف هیچ فرقی به قبل  از  اجرای طرح جامع محدویت‌ها نکرده است. همه صنوف از موبایل‌فروش و پرده فروش و بوتیک و باتری‌ساز و نقاش و خیاط و گل‌فروش و ...  بی‌اعتنا به وضعیت قرمز پایتخت با تمام قوا در مغازه‌هایشان حاضرند. چیزی به ساعت 9 شب یعنی آغاز تردد ممنوع نمانده ولی ماشین‌ها می‌روند و می‌آیند. مردم در حال خریدند. خبری از گشت پلیس هم نیست.

---

از جوان موبایل‌فروشی که در حال جمع و جور کردن ویترین مغازه‌اش است می‌پرسم چرا تعطیل نمی‌کنید؟ با چهره‌ای متعجب پاسخ می‌دهد: «چرا باید تعطیل کنم. مگه بقیه تعطیل کردن که منم مغازه نیام. اینجا فلاحه داداش، جردن نیست که همه مایه‌دار باشن. اینجا یک روز کار نکنی از زندگی ساقط میشی.»

از مرد میانسالی که خیاطی دارد همین سئوال را می‌پرسم. «چاره‌ای نیست. اگر سفارش مردم رو ندوزم و تحویل ندم کرایه مغازه و خرج زن و بچه رو از کجا بیارم.»

از هر مغازه‌داری این سئوال را می‌پرسم جواب‌های مشابهی می‌شنوم. ساعت از 9 گذشته و نیمی از مغازه‌ها باز هستند. فعالیت بسیاری از مغازه‌دارها تا ساعت 10 شب ادامه دارد.

اتوبان نواب و چمران

ساعت 10 و 30 دقیقه شب اتوبان نواب خلوت خلوت است ولی هنوز هم ماشین و کامیون‌هایی می‌بینی که در حال تردد هستند چه در لاین رفت و چه در  برگشت.  دوربین‌های ثبت تخلفات گویا فلش نمی‌زنند تا متخلفان را جریمه کنند. امیدوارم دوربین‌های نظارتی با ثبت پلاک‌ها، بین متخلفان و کسانی که به قوانین احترام می‌گذارند فرقی قائل شوند.

اتوبان چمران این موقع شب کمتر خلوتی اینچنینی به خود دیده است. انتظار  داشتم بعد از ساعت 9 شب توی این اتوبان‌ها ماشینی نباشد ولی بعضی‌ از رانندگان به هر دلیل هنوز در سطح شهر رفت و آمد می‌کنند.

اتوبان همت

هر دو لاین رفت و برگشت همت شلوغ‌تر از چمران هستند. کناری می‌ایستم و پلاک‌های ماشین‌ها را برانداز می‌کنم. چند تن از راننده‌ها برای اینکه جریمه نشوند چراغ ماشین خود را خاموش کرده‌اند. ماشینی را هم می‌بینم که اعداد سمت چپ پلاکش را با کاغذ پوشانده. دو راننده هم چراغ کوچکی که بالای پلاک قرار دارد را از جایش باز  کرده‌اند تا پلاک در تاریکی شب مشخص نباشد. چند ماشین 206 همه چراغ مه‌شکن روشن کرده‌اند تا نور قرمز مانع از دیده شدن پلاک شود.  طی یک ربعی که ایستاده‌ام با شگردهای عجیب و غریب برخی از رانندگان برای دور زدن قانون و جریمه نشدن آشنا می‌شنوم. آنهایی که دوربین مرا می‌بینند نوربالای خود را روشن می‌کنند تا چیزی از آنها مشخص نشود بدون اینکه بدانند من برای موضوع دیگری فیلم می‌گیرم!

خیابان شریعتی

ساعت 12 شب تقاطع شریعتی، اتوبان صدر مثل قبل که برخی از جوان‌های برای دور دور کردن می‌آمدند، نیست اما هنوز ترددها ادامه دارد. انگار فرق زیادی بین بالا و پایین شهر نیست. آنهایی که قانون‌گریزند برایشان فرقی نمی‌کند، هوا آلوده است، منع آمد و شد است یا کرونا در حال پیشروی است. آنها به کار خودشان مشغولند.