روزنامه ایران: «روی میز بودن گزینه نظامی» علیه ایران موضعی نیست که در شرایط کنونی با وضعیت متزلزل ایالات متحده در عرصه داخلی و خارجی متناسب باشد، اما تکرار آن از سوی «رابرت مالی» نشان میدهد مقامهای جدید امریکا عادت به سانسور واقعیات و نادیدهگرفتن تجربه سردمداران قبلی خود دارند و گاه هنگام سخنرانی و خارج از بیانیههای کتبی مجبور میشوند تا فشار ناشی از شکست و نفرت خود در برابر اراده مردم ایران را در قالب عبارات تهدیدآمیز بر زبان آورند؛ موضعی که حتی به نظر نمیرسد بازتابی از واقعیات قدرت و سیاست امریکا در منطقه خاورمیانه و بویژه پیرامون جمهوری اسلامی باشد.
ضعیفتر از ترامپ
در حقیقت این تأکید مستمر بر گزینه نظامی از فقدان یک توانایی واقعی ناشی میشود که دولتمردان ایالات متحده در مورد ایران به آن دچار هستند. در حالی که کشورمان در سالهای اخیر کوشیده به پرونده ادعایی غرب درباره روند صلحآمیز هستهای خود از طریق مشارکت فعال در مذاکرات پاسخ دهد، تنها گزینه قابل پیگیری برای امریکا توجه به مذاکرات جاری بود که نشان داد عملاً هیچ پایبندیای به آن ندارد. «جو بایدن»، رئیسجمهور امریکا در حالی با آغاز به کار خود خروج از توافق هستهای توسط «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور پیشین را یک اشتباه خسارتبار خواند که به نظر میرسید این انتقاد بیش از آنکه چراغ راهنمایی برای مسیر پیش روی او باشد، راه «بایدن» را برای جمع کردن امتیازات بیشتر در مقایسه با رئیسجمهور پیشین آسان میکرد؛ چه آنکه سیاست امروز کاخ سفید بازتابی از همان سیاست «ترامپ» است.
صدای مخالفان دیپلماسی
دولت «بایدن» که همزمان با مذاکرات کج دار و مریز دیپلماتهایش، سلاح تحریم را همچنان در دست نگه داشته، در ابتدا وانمود کرد خود را به این وعده پایبند نشان دهد که توافق از مسیر گفتوگو را محترم خواهد شمرد و دوباره از توافق احتمالی خارج نخواهد شد، اما تحت تأثیر صدای مخالفان دیپلماسی از تصمیمگیری در برابر ایدههای قابل قبول تهران برای احیای توافق سر باز زد و در ادامه بروز اغتشاشات داخلی را هم فرصت مناسبی برای دست کشیدن از گفتوگو دید و صریحاً اعلام کرد که همه تمرکز خود را متوجه آشوبهای ایران نموده است. به این ترتیب نماینده امریکا در امور ایران در جدیدترین موضعگیری خود در همایشی در «اندیشکده کارنگی» بار دیگر بر حمایت واشنگتن از اغتشاشات ایران پای فشرد و مدعی شد که «امریکا روی مسائلی از ایران تمرکز دارد که برایش مفید باشد و در حال حاضر اگر قرار باشد هیچ اتفاقی در موضوع توافق هستهای ایران رخ ندهد، واشنگتن هم وقت خود را روی آن هدر نمیدهد». «مالی» در ادامه ادعاهای خود افزوده است که امریکا وقت خود را جایی صرف میکند که فایده داشته باشد، از جمله حمایت از اعتراضات در ایران و تلاش میکند که انتقال تسلیحات از تهران به مسکو برای استفاده در جنگ اوکراین را متوقف کند.
ایجاد بنبست در مذاکرات
فارغ از آنکه مقامهای امریکایی در تکرار موضع واهی تهدید نظامی، عاملیت خود در بنبست مذاکرات هستهای را نادیده میگیرند و میکوشند توپ مذاکرات را در زمین ایران بیندازند، تجربههای شکستخورده خود در مداخلهجویی در امور داخلی ایران را نیز به بوته فراموشی سپردهاند. حمایت تمامقد واشنگتن از آشوبهایی که در پی مرگ مهسا امینی در کشور رخ داده و سبب شده این کشور رسماً رویکرد دیپلماسی درباره مذاکرات را کنار بگذارد، این واقعیت را نشان داده که فارغ از آنچه مسئولان دولت «بایدن» تحت عنوان سیاستهای اعلامی خود از تریبونها و رسانههای رسمی اعلام میکنند، آنچه در عمل پیگیری مینمایند، همان سیاستی است که رؤسای جمهور امریکا از «باراک اوباما»ی دموکرات گرفته تا «ترامپ» در طول سالهای اخیر در دستور کار قرار داده و با ناکامی روبهرو شدهاند؛ یعنی حذف دیپلماسی ذیل هدف دامن زدن به اغتشاشات برای تحقق ضربه اساسی به نظام جمهوری اسلامی ایران.
به این ترتیب «بایدن» در پیگیری این رویکرد فراموش کرده که پیشتر رؤسای جمهور امریکا چه شکستهایی را در مقابل ایران در کارنامه سیاست خارجی ایالات متحده به ثبت رسانده و نشان دادهاند که حذف گزینه دیپلماسی و روی آوردن به رویکرد مداخلهجویی و تهدید نظامی چه خسارات سنگینی را به این کشور تحمیل کرده و در نهایت شکست پروژههایی نظیر «خاورمیانه جدید» و مهمتر از آن، اخراج ننگین این رژیم از غرب آسیا را بهدنبال داشته است. از اینرو دولتمردان امریکایی باید این تجربیات شکستخورده را چراغ راهنمای خود قرار دهند و در رویکردی که در پیش گرفتهاند، فراموش نکنند که گشودن جبهه نبرد جدید با یکی از ذینفوذترین بازیگران منطقه خاورمیانه شاید این بار بهای سنگینتری برای واشنگتن به همراه داشته باشد.
اروپا همچنان در مدار کرنش
مقامهای کشورهای اروپایی طرف مذاکره نیز دوشادوش امریکا در حال افزودن بر گستره بیاعتمادی شکل گرفته در فضای بینالمللی هستند. این کشورها که در زمین مذاکرات تنها ناظرانی کرنشگر بودهاند، اغتشاشات داخل ایران را به فرصتی برای اقدامات تحریمی مشابه آنچه واشنگتن در دستور کار قرار داده، تبدیل کردهاند. بعد از تحریمهایی که اتحادیه اروپا به همین بهانه علیه شماری از نهادها و مقامهای جمهوری اسلامی به تصویب رساند، «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان نیز با ادعای سرکوب مردم در ایران، ادعا کرد که دولت آلمان در حال بررسی تحریمهای بیشتر علیه تهران است. او از همبستگی برلین با اغتشاشگران خبر داد و گفت: «تحریمهای اروپا مهم هستند و ما در حال بررسی گامهای بیشتر هستیم.»
پیشتر اتحادیه اروپا، امریکا، انگلیس و کانادا تحریمهایی را به بهانه اغتشاشات اخیر در ایران علیه مقامات و نهادهای ایرانی اعمال کرده بودند. در همین حال کانادا نیز در ادامه رویکرد خود برای حمایت از اغتشاشات نام 4 فرد و 2 نهاد ایرانی دیگر را در فهرست تحریمها قرار داد. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و مرکز آموزشی جامعة المصطفی العالمیه دو نهادی هستند که تحریم شدهاند. حسین رحیمی، احمد فاضلیان، اسدالله جعفری و سید مرتضی موسوی اسامی افراد تحریمشده هستند. دولت کانادا ماه گذشته هم ۶ فرد و 4 نهاد را به بهانه نقض حقوق بشر در ایران در فهرست تحریم قرار داده و همچنین در اقدامی نمایشی اعلام کرده بود که ۱۰ هزار نفر از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای همیشه از ورود به کانادا منع خواهند شد!
جنگ تحریمها ادامه دارد
در پی این تحریمهای امریکا و اروپا بود که وزارت امور خارجه ایران هم در اقدامی متقابل، شماری از چهرهها و نهادهای امریکایی را تحریم کرد. «میخائیل اولیانف»، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین به شکلگیری فضای تحریمهای غربی علیه ایران واکنش نشان داد و با اشاره به تحریمهای تازه ایران علیه اشخاص و نهادهای امریکایی، بر اهمیت احیای توافق هستهای برای پایان دادن به جنگ تحریمها تأکید کرد. او در این رابطه در صفحه توئیترش نوشت: «جنگ تحریمها ادامه دارد. آیا الان وقت آن نیست که دو طرف با احیای برجام و بدون تأخیر بیشتر آن را متوقف کنند؟»
انتهای پیام/