این در حالی است که محمدرضا شرفی خبوشان دبیر علمی جایزه ادبی جلالآل احمد ضمن رد این انتقادها میگوید: «شاید برخی از آنها صاحب تألیف در حیطه داوری خود نباشند اما احاطه و کارآزمودگی کافی برای این بخش داشتند. ما هم برای انتخاب افراد معیارهای دانشی و علمی داریم و تعمد داشتیم که امسال تیم داوری معطوف به افرادی شود که نه صرفاً صاحب تألیف که صاحب نظر باشند.» با اینهمه مجید قیصری داستاننویس و عضو هیأت علمی جایزه جلال در گفتوگو با «ایران» تلویحاً برخی از این انتقادها را میپذیرد و درباره شرایط و محدودیت داوران توضیح میدهد.
وظیفه اصلی اعضای هیأت علمی جایزه جلال چیست و چگونه این وظیفه را پیش میبرند؟
اعضای هیأت علمی جایزه جلال در هر دورهای متفاوت هستند و این اعضا اولین کاری که میکنند و بهاصطلاح جزو مسئولیتهای آنها محسوب میشود انتخاب داوران بخشهای مختلف جشنواره است. مشکلی که در این بخش داریم این است که مصلحتها و اما و اگرها بهشکلی است که دست ما اصولاً در انتخاب داوران آنقدرها باز نیست. غالباً برای هر بخش ده نفر نامزد داوری انتخاب میکنیم و این نامها به رأی گذاشته میشوند و انتخابهای نهایی صورت میگیرد. اما مشکل بعدی این است که کسانی که ما اصلح دانستهایم هم این انتخاب را قبول کنند و حاضر به داوری در جشنواره باشند، یا نه. بنابراین لیستی که در نهایت معرفی میشود، با آن نفراتی که کاملاً مورد وثوق و نظر ما بودهاند تفاوت دارد و چنین مشکلاتی همانطور که گفتم دست ما را میبندد.
این مشکلات بیشک در خروجی کار و انتخاب آثار نیز بهلحاظ کیفی اثر مستقیمی خواهد گذاشت...
صددرصد. من مطمئن هستم اگر بخواهم برای رمان یا داستان کوتاه داورهای مدنظر خودم را انتخاب کنم بیشک اولویتهای من کسانی دیگر هستند اما ممکن است آنها بهدلایل شخصی دعوت ما را نپذیرند یا ما به دلایلی از دعوتشان معذور باشیم که همه اینها بیشک در خروجی جایزه بهلحاظ کیفی تأثیرگذار خواهد بود. دور اول که وارد هیأت علمی شدم ترتیب داورانی که چیده شد تا حدودی مورد وثوق و ایدهآل من بود اما بههر صورت جایزه جلال هم پیچیدگیهای خاص خود را دارد.
استانداردی برای انتخابها وجود دارد؟ مثلاً آثار منتشر شده یا صاحبنظر بودن و منتقد بودن و پرونده کاری آن فرد مورد نظر...
یقیناً همه اینها در انتخاب ما مؤثر است و کسانی انتخاب میشوند که در این زمینه کارکردهاند، صاحبنظر هستند و قوه تشخیص درستی دارند و ما هیچوقت نمیآییم کسی را انتخاب کنیم که در یک حوزه تخصص نداشته باشد در تمام حوزه تمام سعی ما بر این است که چهرههای متخصص و صاحبنظر را انتخاب کنیم.
یکی از انتقادات هم به چینش هیأت علمی جایزه است و منتقدان معتقدند که چهره شاخصی آنچنان در لیست هیأت علمی وجود ندارد و...
این انتقاد را باید کسانی که هیأت علمی را انتخاب میکنند جواب بدهند و در حیطه پاسخگویی من نیست، چون من آنها را انتخاب نکردهام. بههر حال آنچیزی که شما میگویید انتقاد بیجا و بیراهی نیست و هر چقدر پشتوانه علمی بالاتر باشد دست داورها هم در این زمینه بازتر است و آن هیأت وقتی سطح بالایی داشته باشد داورهای بهتری را انتخاب خواهند کرد و نتیجه روی خروجی جایزه تأثیر مثبت خواهد داشت.
تقریباً هر سال این چالشها و حاشیهها پیرامون جایزه جلال وجود داشته و تا جایی که به یاد میآورم دوره یازدهم هم بسیاری از انتخاب کتاب «رهش» رضا امیرخانی ناراضی بودند... در واقع نگاه منتقدان این بود که خروجی جشنوارههای ما چه دولتی و چه غیردولتی برآمده از تفکرات مشخصی است که شاید آنچنان هم مبتنی و استوار بر ارزشهای ادبی یک متن نباشد....
خود من دوره قبل، منتقد انتخاب آن رمان بودم و فکر میکردم این جایزه را باید کسی دیگر میگرفت؛ اما اینکه در جشنوارهها عموماً نظر و سلیقه شخصی اعمال میشود فقط مختص کشور ما نیست و اگر خوب بهجشنوارههای مهم جهانی چه در فیلم چه در حوزه ادبیات نگاه کنید میبینید آنها نیز بشدت سیاستزده هستند و به دور از این ماجرا عمل نمیکنند. بههرصورت جایزه جلال هم یک جایزه دولتی است با مختصات خودش و نباید انتظار داشت آثاری که در این مختصات نمیگنجند به جشنواره ورود داشته باشند. من بهعنوان کسی که عضو هیأت علمی این جایزه هستم این موانع و ملاحظات را میدانم و میبینم اما همیشه تلاش کردهام تا جای ممکن قدمی روبهجلو برداریم تا به خود داستان برسیم و مسأله تنها ارزش و اعتبار اثر برایمان مهم باشد. اینکه چقدر موفق باشیم یا نه؛ اتفاقی نیست که بشود تماماً آن را پیشبینی کرد. بازی مشخص است و چالشهای پیش رو مشخص هستند و ما نمیتوانیم خیلی به آنچه دلت میخواهد برسی اما معتقدم که چنین جشنوارههایی بودنشان از نبودشان بهتر است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در سایت منتشر خواهد شد.
پیام های که حاوی تهمت یا افترا باشد در سایت منتشر نخواهد شد.
پیام های که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبز با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
پر بازدیدها
آخرین اخبار
نظرات