به گزارش ایران آنلاین،اعلام توافق برای از سرگیری روابط ایران و عربستان با میانجی‌گری چین با طیفی از حمایت و استقبال از سوی کشورهای منطقه تا پیام نگرانی در بین سران رژیم صهیونیستی و اعلام آگاهی دولت آمریکا و ابراز امیدواری نسبت به تاثیر مثبت آن در کاستن ازتنش‌های خاورمیانه و پایان جنگ یمن بازتاب گسترده‌ای داشت.
توافق اعلام شده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور، با واکنش های گسترده ای در بین کشورهای متخاصم و دوست ایران مواجه شده است.
حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز جمعه و لحظاتی پس از اعلام توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط دوجانبه، در توییتی نوشت: بازگشت روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به روال عادی، ظرفیت‌های بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار می‌دهد.
وی نوشت: بازگشت روابط طبیعی میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ظرفیت‌های بزرگی را در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام قرار می‌دهد. سیاست همسایگی به‌عنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت سیزدهم، با قوت در مسیر درست پیش می‌رود و دستگاه دیپلماسی فعالانه در پس تمهید گام‌های بیشتر منطقه‌ای است.
به‌دنبال سفر بهمن ماه آیت الله سید ابراهیم رئیسی به پکن، امیر دریابان علی شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.
امروز ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ در بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن که به امضای شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بن‌محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین رسید، عنوان شد که در پاسخ به ابتکار شایسته شی جین‌پینگ رئیس جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان، بر اساس اصل حسن همجواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پایبندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند.
چین: توافق ایران-عربستان؛ پیروزی برای صلح
وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط را «یک پیروزی برای صلح» توصیف کرد.
وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای در وب‌سایت خود به نقل از وانگ یی، دیپلمات ارشد این کشور گفت که این توافق نشان‌دهنده «پیروزی گفت‌وگو و صلح» است.
وانگ یی گفت این نشان می دهد که مساله اوکراین تنها مشکلی نیست که جهان امروز با آن مواجه است. با مشکلات زیادی در رابطه با صلح و معیشت مردم مواجه هستیم که شایسته توجه بین المللی و رسیدگی به موقع توسط ذینفعان مربوطه است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران از نقش سازنده جمهوری خلق چین در خصوص حمایت از توسعه روابط کشورها که لازمه رفع چالش‌ها و افزایش صلح و ثبات و ارتقای همکاری‌های بین‌المللی است، قدردانی کرده است.
توافق تهران-ریاض؛ شکستی تمام عیار برای تل آویو
اما در نخستین واکنش ها به اعلام توافق برای از سرگیری روابط تهران-ریاض، یاییر لاپید نخست وزیر رژیم صهیونیستی این توافق یک شکست تمام عیار و خطری برای سیاست خارجی تل آویو ارزیابی کرد و گفت: وقتی ما به جای کار علیه ایران و تقویت روابط با آمریکا، همه روزه درگیر جنون مساله اصلاحات قضایی هستیم، نتیجه ای غیر از این حاصل نمی شود.
نفتالی بنت نخست وزیر پیشین رژیم صهیونیستی نیز در همین رابطه با حمله به بنیامین نتانیاهو، این توافق را یک شکست بزرگ برای اسراییل توصیف کرد و آن را ناشی از ترکیب اهمالگری در عرصه سیاسی، ضعف عمومی ساختار و درگیری داخلی در دولت رژ یم صهیونیستی دانست.
بنت گفت: از سرگیری روابط (بین تهران و ریاض) یک تحول خطرناک و به ویژه برای اسرائیل است، این در واقع یک پیروزی سیاسی برای ایران است.
توافق احیای روابط در صدر اخبار عربستان
توافق بین تهران و ریاض برای از سرگیری روابط دوجانبه در پکن، همچنین در صدر اخبار مهم عربستان سعودی قرار گرفت.
خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس) متن بیانیه مشترک سه کشور را منتشر کرد و طرف‌های سعودی و ایرانی از جمهوری عراق و سلطان‌نشین عمان به دلیل میزبانی از گفت‌وگوهای انجام شده بین دو طرف که طی سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ انجام شد و از رهبری و دولت جمهوری خلق چین به دلیل میزبانی و حمایت از مذاکرات و تلاش برای به نتیجه رسیدن این مذاکرات قدردانی و تشکر کردند.
خبرگزاری رسمی عربستان اضافه کرد که سه کشور علاقمندی خود را برای به‌کارگیری تمامی تلاش‌ها جهت ارتقای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین المللی ابراز کردند.
استقبال کشورهای همسایه و دوست از توافق تهران-ریاض
عراق
وزارت خارجه عراق در بیانیه ای نوشت که این کشور از توافق اخیر بین تهران و ریاض استقبال می کند؛ توافقی که بر اساس آن صفحه جدیدی از روابط دیپلماتیک بین دو کشور آغاز می شود. تلاش‌های دولت عراق در این زمینه، از طریق میزبانی بغداد از چند دور گفت‌وگو بین دو طرف و پایگاه محکمی که برای گفت‌وگوها از طریق سلطان نشین عمان و جمهوری خلق چین تا لحظه رسیدن به توافق ایجاد شد، بر تکامل روابط بین دو طرف تاثیر خواهد گذاشت و انگیزه ای کیفی به همکاری کشورهای منطقه با هدف ایجاد چارچوبی خواهد بخشید که آرزوهای همه طرف ها را برآورده و مرحله جدیدی را آغاز می کند.
رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز در پیامی از توافق عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک استقبال کرد.
«سید عمار حکیم» در این پیام تاکید کرد که چنین توافقی بر ثبات و قدرت منطقه اثرگذار خواهد بود و عوارض منفی اختلافات میان کشورهای مؤثر در منطقه را برطرف خواهد کرد.
رهبر جریان حکمت ملی عراق با اشاره به تلاش‌ها و نقش سازنده عراق در تحقق این پیشرفت در روابط ایران و عربستان، خاطرنشان کرد که این امر نشان‌دهنده برخورداری عراق از امکانات بسیاری است که کمک می‌کند پل ارتباط میان منافع کشورهای منطقه باشد و خود نیز در این راستا منافع خود را تحقق بخشد.
لبنان
وزیر امور خارجه و اتباع خارجی در دولت موقت لبنان ضمن استقبال از بیانیه سه جانبه چین، عربستان و ایران، خاطرنشان کرد: توافق عربستان و ایران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور و بازگشایی سفارت‌ها، تاثیر مثبتی بر تمامی روابط منطقه ای در آینده نزدیک خواهد داشت.
عبدالله بوحبیب،در حساب کاربری وزارت خارجه لبنان در شبکه های اجتماعی خاطرنشان کرد: لبنان در تاریخ خود همواره بهای اختلافات منطقه ای را پرداخته است و از این رو، امیدوار است این اقدام به تقویت ارکان امنیت و ثبات در منطقه و تحکیم همکاری‌های مثبت و سازنده کمک کند تا کشورهای منطقه، ملت‌های آنها و جهان نیز از منافع آن بهره مند شوند.
دبیر کل حزب الله: افق های تازه در مقابل منطقه با توافق ایران-عربستان
سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان در واکنش به این توافق گفت: نزدیک شدن روابط ایران و عربستان در راستای منافع کشورها و ملت های منطقه است . در صورتی که روند نزدیک شدن روابط بین ایران و عربستان در مسیر طبیعی خود پیش برود می تواند افقهای تازه ای فراروی منطقه و همچنین لبنان ترسیم کند.
یمن
سخنگوی گروه انصارالله نیز در واکنش به از سرگیری روابط ایران و عربستان اعلام کرد: منطقه نیازمند بازگشت کشورها به روابط عادی بین یکدیگر است.
محمد عبدالسلام گفت: با بازگشت روابط کشورهای منطقه به حالت عادی، جهان اسلام نیز خواهد توانست امنیت از دست رفته خود را که در نتیجه مداخلات خارجی به رهبری صهیونیست ها و آمریکایی ها از دست رفته، باز یابد .
عبدالسلام دخالت های خارجی و در راس همه، صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها، با بهره برداری ازمناقشات منطقه‌ای وترویج ایران هراسی برای دامن زدن به درگیری‌ها و دشمنی و تجاوز( در اشاره به عملیات‌های ائتلاف عربی به رهبری عربستان در یمن،)متمرکز شده بود.
رسانه های کشور همسایه ایران، پاکستان نیز این توافق را «تحول بزرگ در خاورمیانه» خواندند.
پایگاه خبری شبکه جیو نیوز پاکستان نوشت که با توافق تهران و ریاض برای عادی سازی روابط یک تحول چشمگیر در منطقه خاورمیانه رقم خورد. پیشرفت تازه‌ای در سیاست خاورمیانه نمودار شد و طی آن ایران و عربستان سعودی در پکن پایتخت چین توافق کردند که روابط را ازسرگرفته و تا دو ماه آینده سفارتخانه‌های آنان در کشورهای یکدیگر گشوده شود.
روزنامه انگلیسی زبان اکسپرس تریبیون نیز در بازتاب این توافق نوشت: دو طرف توافق کردند که روابط خود را پس از هفت سال بن بست دیپلماتیک که به تنش ها در خلیج فارس دامن زده و بحران از یمن تا سوریه را عمیق تر کرده است، از سر بگیرند.
تارنمای روزنامه داون در اسلام‌آباد نوشت: پس از تنش‌های و منطقه‌ای تهران و ریاض، دو کشور در چین به توافق جدیدی برای پایان بن بست در روابط دست یافتند.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر نیز در این گفت‌وگوی تلفنی شکل گیری تحول جدید در روابط بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را تبریک گفت.
استقبال شورای همکاری خلیج فارس از توافق ایران و عربستان
شورای همکاری خلیج فارس متشکل از کشورهای عربستان، بحرین، امارات، قطر، عمان و کویت نیز از توافق بین ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دیپلماتیک استقبال کرد.
خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز درباره توافق سرگیری روابط ایران و عربستان و آغاز به کار دوباره سفارتخانه های دو کشور گزارش داد: شورای همکاری خلیج فارس با صدور بیانیه ای از انتشار این خبر استقبال کرد.
جاسم البدیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، ضمن استقبال از بیانیه سه جانبه عربستان، ایران و چین، حمایت شورای همکاری را از آنچه در بیانیه مشترک ذکر شده اعلام کرد و از هر اقدام در راستای تقویت امنیت، صلح در منطقه و حمایت از ثبات و رفاه مردم، استقبال کرد.
وی همچنین بر همیت نقش محوری عربستان سعودی و دیپلماسی فعال آن در عرصه های منطقه ای و بین المللی تاکید کرد.
قطر
نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر نیز در گفت وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه عربستان، از صدور بیانیه مشترک سه جانبه پادشاهی عربستان، جمهوری اسلامی ایران و چین مبنی بر از سرگیری روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی، استقبال کرد.
امارات
انور قرقاش مشاوردیپلماتیک دولت امارات نیز در توییتر نوشت: امارات به اهمیت ارتباط و گفتگوی مثبت بین کشورهای منطقه در راستای تحکیم مفاهیم حسن همجواری، و رسیدن به یک نقطه مشترک جهت ساختن آینده باثبات تر برای همه کشورهای منطقه، آگاهی و اطمینان کامل دارد.
وی همچنین نوشت: ما از توافق عربستان و ایران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور استقبال می کنیم و از نقش چین در این زمینه قدردانی می کنیم.
ترکیه
وزارت امور خارجه ترکیه روز جمعه در بیانیه ای اعلام کرد: ما از توافق امروز در پکن، میانعربستان سعودی و ایران ، استقبال می کنیم.
دراین بیانیه وزارت امور خارجه ترکیه، به ایران و عربستان به خاطر این اقدام مهم در راستای ترویج راه های مسالمت آمیز و عادی سازی که مدتی است در خاورمیانه آغاز شده، تبریک گفت و اطمینان داد پیشرفت وبهبود روابط دو کشور، تاثیر و کمک بسیاری به برقراری ثبات، امنیت، و شکوفایی اقتصادی در منطقه خواهد کرد.
عمان
وزارت امور خارجه عمان نیز با صدور بیانیه ای، از بیانیه مشترک سه جانبه عربستان، جمهوری اسلامی ایران و چین در رابطه با از سرگیری روابط دیپلماتیک بین این ریاض و تهران و بازگشایی سفارت ها و نمایندگی های خود ظرف حداکثر دو ماه استقبال کرد.
دراین بیانیه ضمن استقبال ازقرارداد همکاری امنیتی بین دو کشور و موافقت نامه کلی برای همکاری در زمینه های اقتصادی، تجاری، سرمایه گذاری، فناوری و علم، فرهنگ، ورزش و جوانان ابراز امیدواری شده این اقدام به تقویت مبانی امنیت و ثبات در منطقه و تحکیم همکاری‌های مثبت و سازنده در راستای منافع همه مردم منطقه و جهان کمک کند.
آمریکا: از گزارش ها درباره احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان آگاهیم
اما آمریکا در نخستین واکنش به توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی گفت که از گزارش ها درباره احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان آگاه است.
این رسانه افزود: این کشورها روز جمعه در بیانیه ای مشترک از دستیابی به توافقی خبر دادند که راه را برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک پس از یک فاصله هفت ساله هموار می کند.
نیویورک تایمز خاطرنشان کرد: این تغییر پس از سال‌ها هدف قرار دادن عربستان سعودی توسط نیروهای وابسته به ایران با حملات موشکی و پهپادی صورت می‌گیرد.
این روزنامه آمریکایی در بخشی از گزارش بازتاب خود به روایت علت قطع روابط تهران-ریاض پرداخت و نوشت:
عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶، زمانی که معترضان ایرانی به سفارت این کشور در تهران در پی اعدام یک روحانی برجسته شیعه سعودی توسط ریاض حمله کردند، روابط خود را به طور کامل با ایران قطع کرد. اختلافات میان این دو کشور اسلامی که در فاصله کمتر از ۱۵۰ مایلی از یکدیگر در دو طرف خلیج فارس قرار دارند، مدت‌هاست که بر سیاست و تجارت در خاورمیانه تاثیر گذاشته است. تنش ها در سال ۲۰۱۹ میان ایران و عربستان به اوج خود رسید. در این سال حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات نفتی مهم عربستان سعودی برای مدت کوتاهی نیمی از تولید نفت خام این کشور را مختل کرد. مقامات آمریکایی ادعا کردند که این حمله مستقیماً تحت نظارت ایران بوده است.
نیویورک تایمز در ادامه به روایت رویارویی دو کشور در یمن پرداخت و نوشت: ائتلاف کشورهای عرب به رهبری عربستان سعودی با حوثی ها (انصارالله) که ایران از آنها حمایت می‌کند، می‌جنگند.
به نوشته نیویورک تایمز، مقامات سعودی همچنین بارها نسبت به برنامه هسته ای ایران ابراز نگرانی کرده و گفته اند که آنها مهمترین هدف جمهوری اسلامی خواهند بود. با این حال، طی چند سال گذشته، آنها در چند دوره گفت‌وگو با هیات‌های ایرانی شرکت کرده‌اند و هر دو طرف امیدوارند بتوانند تنش‌ها را کاهش دهند.
بلومبرگ: عربستان سعودی و ایران اختلافات خاورمیانه را که بازار نفت را به لرزه درآورد، کاهش می دهند
این شبکه خبری افزود: این دو کشور روابط دیپلماتیک خود را احیا خواهند کرد و رقابت ژئوپلیتیکی در خلیج فارس را که باعث نگرانی در بازارهای نفت شده، کاهش خواهند داد.
خبرگزاری رویترز نیز در این باره نوشت: ایران و عربستان سعودی روز جمعه توافق کردند که پس از سال ها خصومت که ثبات و امنیت خلیج فارس را به خطر انداخته بود و به دامن زدن به درگیری ها در خاورمیانه از یمن تا سوریه کمک کرده بود، روابط خود را دوباره برقرار کنند.
این توافق همچنین در رسانه های انگلیس نیز بازتاب داشت:
روزنامه گاردین این توافق را نشانگر عزم جدید ریاض برای اتخاذ سیاست خارجی مستقل از غرب ارزیابی کرد و افزود: بر اساس توافق بدست آمده، دو کشور توافق کرده اند به حاکمیت دولت احترام بگذارند و در امور داخلی یکدیگر دخالت نکنند. همچنین ریاض و تهران برای فعال کردن توافقنامه همکاری امنیتی که در سال ۲۰۰۱ امضا شده بود، توافق کردند.
به نوشته گاردین، مذاکرات برای مصالحه بین عربستان سعودی و ایران سال‌هاست که عمدتاً در عراق ادامه دارد؛ بنابراین عقد قرارداد در چین شگفت‌انگیز است.
کلید احیای روابط دوجانبه تهران - ریاض پس از ۷ سال وقفه، در جریان سفر مهم آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به چین و در کنار توافقات میان دو کشور زده شد و موضوع ازسرگیری روابط میان ایران و عربستان به‌عنوان یکی از پیشنهادات طرف چینی به ایران ارائه شد.
پیشتر فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان سه‌شنبه شب گفت که کشورش برای گفت‌وگو با ایران آماده است.
حسین عبداللهیان نیز در جریان سفر اخیرش به عراق در گفت وگو با شبکه العالم در خصوص روابط تهران و ریاض گفته بود: بازگشت روابط ریاض با تهران را به حالت طبیعی هم به نفع دو کشور و هم به نفع منطقه می‌دانیم. جمهوری اسلامی ایران همواره از گفت‌وگو و تعامل با عربستان سعودی استقبال کرده و با نقش‌آفرینی عراق پیشرفت خوبی در پنج دور گفت‌وگوهای قبلی داشته‌ایم و اکنون در حال تنظیم مرحله جدیدی از گفت‌وگوها هستیم.
وی با اظهار امیدواری به این‌که در این زمینه ناظر و شاهد اقدامات محسوس و نتایج ملموس و عملی باشیم، تصریح کرده بود، در برخی از موضوعات، توافقات اجرایی و عملیاتی شده اما همچنان موضوعاتی هست که بین ما و طرف سعودی در حال مناقشه است. ما معتقدیم که در نتیجه این گفت‌وگوها فضای مناسب برای بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در زمان خودش فراهم خواهد شد و جمهوری اسلامی ایران همواره از مسیر گفت‌وگو، تعامل و بازگشت روابط به حالت طبیعی استقبال می‌کند.
انتهای پیام/